Tía dạy con

(Phỏng theo bài vọng cổ "Mẹ dạy con" của soạn giả Viễn Châu) 

Con gái ơi, chỉ còn bốn tuần nữa, tháng bảy tới đây là con phải về làm dâu nơi xứ lạ, hãy ghi nhớ mấy lời tía khuyên trong tấc dạ buổi chia lìa. Con ra đi là đỡ khổ cha già, nhưng đỡ cái này thì sanh lo cái khác. Cả năm qua tía chịu điều goá bụa, phận gà trống tảo tần lấy mắng chửi dạy con. Nay con đến tuổi trưởng thành, tía lại phải lo đến bề gia thất nhân duyên. Tía rất hiểu nỗi lo sợ phập phồng, bởi con gái tía thường hay hậu đậu vô cùng.

 

Xưa nay của hồi môn họ tặng cho con của họ những tiền với bạc, riêng tía đây gửi gấm cho con những lời khuyên chứ không phải là cửa là nhà. Vậy con phải làm sao đừng xấu hổ mặt tía à. Phàm là con nhà nghèo khó, con phải hiểu rành cái câu "làm biếng giữ thân". Phải biết coi chừng quần áo, tóc tai, phải khéo léo từng đôi giày, chiếc vớ. Ông bà xưa của mình thường nói rằng: “Học văn khổ lắm con ơi, vui chẳng nên cười, mà buồn thì chớ có kêu than.”
 

Khi con về ở bên chồng của con rồi, đi “đâu” thì đi có giờ có giấc, cho đúng nơi đúng chỗ, ông bà mình thường nói: “Một tiếng chào cao hơn cỗ.” Phận gái tam tòng xuất giá tùng phu. Khi con trả bài cao điểm, thì đừng có rửng mỡ tự đắc kiêu căng, còn nếu như bị chê bai mắng mỏ, thì con đừng có học theo cái thói xé bài chửi đổng, bởi sách có câu: “Nếu không có giám thị thì đi dọc, đi ngang, chứ thấy chủ nhiệm rồi thì ráng thẳng một đàng mà đi.” Trót sanh ra làm phận nữ nhi, con cố giữ sao khỏi tiếng thị phi chê cười.

 

Trong lớp học phải giả đò thuận thảo

Ngoài sân trường bớt chút máu hung hăng.

Điểm tuy cao cũng đừng quên gian lận.

Mùa thi về nhớ chát chít thâu đêm.

 

Con ơi hãy nghe tía đây căn dặn! Con đi học có nhiều bài tập, phải làm sao vừa ý cô thầy. Dẫu công dân hay là tin học, môn gì nữa thì cũng ráng thuộc lòng. Mỹ vị cao lương mà hầm hầm mặt giận, sao bằng hớn hở chào thầy mà ngon miệng vừa ăn.

Giờ chơi vừa dứt, ăn xong, lấy bài, lấy bút, vở cùng giáo khoa.
Bảng lau, bàn dọn kỹ càng, cô vào, đứng dậy, kẻo mang vụng về.

Tía già nên lắm thành kiến khắt khe, bởi có câu: “Thất nam viết hữu, còn tam thập nữ viết vô”, thân phận gái là đồ nữ sanh ngoại tộc. Khi còn chảnh, con là con của tía, chứ ra ngoài, chảnh vậy là bị quýnh bầm thây. Nếu con có lòng muốn trả thảo tía đây, hãy ghi nhớ những lời khùng điên tía dạy, phải giữ kỹ câu công ngôn dung hạnh, và gìn tròn câu tứ đức tam tùng. Sau này, có nhắm mắt theo ông bà ông vải, tía cũng được ngậm cười nơi chín suối.

Mai đây con phải theo chồng, mấy câu tía chửi con đừng làm theo!